Thực hiện công văn số 4458/QĐ-BGDĐT ngày 22/8/2007 Ban hành quy định về xây dựng trường học an toàn, phòng chống tai nạn thương tích trong trường phổ thông;
Căn cứ đặc điểm tình hình nhà trường năm học 2020-2021,

Trường TH, THCS &THPT Văn Lang xây dựng kế hoạch công tác xây dựng trường học an toàn; phòng, chống xâm hại và tai nạn thương tích năm học 2020-2021, như sau:
A. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:
- Tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức cho giáo viên, phụ huynh và học sinh về phòng, chống tai nạn thương tích; trong đó chú trọng đến phòng, chống đuối nước và xâm hại tình dục, chấp hành đúng qui định khi tham gia giao thông.
- Lồng ghép nội dung tuyên truyền giáo dục ý thức giao thông; phòng, chống đuối nước; phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh vào các giờ chào cờ, hoạt động ngoại khóa và mọi lúc mọi nơi.
- Quán triệt trong đội ngũ giáo viên, nhân viên và học sinh việc phòng, chống xâm hại tình dục và tai nạn thương tích là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong nhà trường.
- Có biện pháp tích cực trong việc phòng, chống xâm hại tình dục và tai nạn thương tích nhằm đảm bảo sức khỏe cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.
- Giáo dục ý thức đề cao cảnh giác trước nguyên nhân và tai nạn có thể xảy ra: Tai nạn giao thông, điện giật, ngã, đánh nhau, bị xâm hại….
B. KẾ HOẠCH CÔNG TÁC XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN; PHÒNG, CHỐNG XÂM HẠI VÀ TAI NẠN THƯƠNG TÍCH:
I. NỘI DUNG THỰC HIỆN
1. Thành lập Ban chỉ đạo công tác trường học an toàn và Ban công tác y tế trường học.
2. Xây dựng kế hoạch trường học an toàn, phương án phòng, chống xâm hại và tai nạn thương tích của nhà trường. Đưa vào triển khai thực hiện xuyên suốt trong các năm học.
3. Tổ chức các hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thống nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về xâm hại và tai nạn thương tích trong nhà trường:
- Thực hiện thường xuyên, liên tục các hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng chống tai nạn thương tích thông qua các phương tiện thông tin, áp phích, khẩu hiệu, tuyên truyền qua các buổi họp HĐGD, phát thanh ĐTN, chào cờ...
- Lồng ghép triển khai phòng, chống xâm hại và tai nạn thương tích trong các phong trào thi đua, thông qua các môn học GDCD, Lý, Hóa, Sinh,… an toàn vệ sinh thực phẩm, an toàn trường học hằng năm.
- Tổ chức các hoạt động can thiệp giảm thiểu nguy cơ gây tai nạn, thương tích trong trường học.
- Giáo viên lên lớp có thể cải tạo môi trường học tập và sinh hoạt an toàn, phòng chống tai nạn, thương tích.
- Khắc phục nguy cơ thương tích trong trường học, tập trung ưu tiên khắc phục nguy cơ gây ra các loại thương tích thường gặp như:
+ Tai nạn giao thông: Đầu năm học, tổ chức ký cam kết & học tập luật giao thông đối với CB, GV, NV và học sinh để thực hiện tốt an toàn giao thông. Xung quanh trường có hệ thống tường rào, có cổng trường chắc chắn và có người quản lý, nghiêm cấm không cho học sinh chơi, đùa ở ngoài đường. Quản lý chặt chẽ học sinh trong giờ học, tuyệt đối không ra khỏi trường. GVCN kết hợp với giáo viên trực ban, đội xung kích và đội cờ đỏ theo dõi tình trạng tham gia giao thông của học sinh, được nhận xét qua các tiết chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp, …
+ Ngã do đùa nghịch: GVCN phải có biện pháp đối với học sinh mình, không cho học sinh chơi những trò chơi hoặc đùa nghịch nguy hiểm để tránh ngã từ trên cao xuống, luôn nhắc nhở giáo dục học sinh tuyệt đội không đuổi nhau trên sân trường, trèo lan can và cầu thang... Các ô cửa lên tầng mái phải có nắp đậy có khóa. Cây cao trong sân trường được chặt tỉa trước mùa mưa bão và quy định nghiêm cấm học sinh leo trèo cây. Bàn ghế trong trường được trang bị vững chắc, mặt bàn nhẵn, góc bàn không nhọn, đảm bảo khoảng cách theo quy định.
+ Đuối nước: Thông qua tranh ảnh, phim chiếu giáo dục học sinh không nên chơi những khu vực quanh ao, hồ, sông, giếng nước.
+ Ngộ độc: Thường xuyên nhắc nhở bếp ăn và cantin đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Học sinh nên ăn trong bếp ăn và can tin nhà trường, giáo dục học sinh nên ăn chín, uống chín tránh ngộ độc cho bản thân ảnh hưởng đến sức khoẻ và việc học tập. Trong khuôn viên nhà trường không trồng các cây có vỏ, lá, hoa chứa chất độc hại và mùi hôi thối.
+ Vật sắt nhọn đâm, cắt: Cấm tuyệt đối không cho học sinh mang đến trường những vật sắc nhọn như dao, vật nhọn, que sắt, súng cao su, chất nổ độc hại và các hung khí đến trường. Đảm bảo trong trường không có vật sắc, nhọn, vật làm HS vấp ngã. Có cảnh báo cho HS và mọi người khi có sửa chữa, gắn vá, thi công.
+ Đánh nhau, bạo lực: Không chơi những trò đánh nhau, gây gổ và mất đoàn kết…
+ Bỏng, điện giật: Hệ thống cây nước trong trường học đảm bảo an toàn, ngắt nguồn nước nóng. Nghiêm cấm tuyệt đối không cho học sinh sử dụng những phương tiện về điện tránh trường hợp bị điện giật, có thể gây ra cháy nổ. Các hệ thống điện trong trường đảm bảo an toàn có nắp đậy, lắp đặt ở trên cao. Cấm không cho giáo viên đun nấu, ủi đồ trong trường hay mang nước sôi vào lớp.
- Giáo viên, nhân viên y tế, tổ chức Đoàn thể trong nhà trường thường xuyên giáo dục về những nguyên nhân và tác hại đối với bản thân học sinh, với bạn bè, thầy cô, gia đình và nhà trường… nếu để xảy ra cháy nổ, ngộ độc thực phẩm hoặc tham gia những trò chơi nguy hiểm.
- Kiểm tra rà soát tất cả các khu vực có nguy cơ gây tai nạn thương tích, xâm hại cho giáo viên, nhân viên, người lao động và học sinh trong trường như: cổng trường, tường rào, mái che, lan can, cầu thang, khu vực sân chơi, trong lớp học, nhà vệ sinh, bếp ăn, các ổ cắm điện, cửa sổ, vật dụng phục vụ bán trú, đồ dùng, đồ chơi của trẻ... Thường xuyên kiểm tra phát hiện các yếu tố có khả năng gây ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc gây tai nạn, thương tích trong trường học để có các biện pháp ngăn chặn và loại bỏ không để xảy ra tại đơn vị, lưu ý những vấn đề phòng chống tai nạn gây chấn thương ở trẻ trong quá trình tổ chức các hoạt động, phòng chống thất lạc, xâm hại, phòng chống bị đuối nước, phòng dịch bệnh và hóc, sặc thức ăn hoặc dị vật.
- Huy động sự tham gia của toàn thể CB, GV, NV trong nhà trường, phụ huynh, học sinh và cộng đồng phát hiện và báo cáo kịp thời các nguy cơ gây tai nạn thương tích, xâm hại, cháy nổ tại trường học.
 II. XÂY DỰNG HỆ THỐNG GIÁM SÁT NHÀ TRƯỜNG
- Xây dựng và triển khai hệ thống giám sát tai nạn thương tích theo từng cấp học.
- Sử dụng kết quả giám sát tai nạn, thương tích cho việc lập kế hoạch, theo dõi đánh giá hiệu quả chương trình phòng, chống xâm hại và tai nạn thương tích.
- Xây dựng nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác phòng, chống xâm hại và tai nạn thương tích. Phổ biến kiến thức, tập huấn kỹ năng cấp cứu ban đầu cho cán bộ, giáo viên, nhân viên y tế, ban cán sự lớp liên quan đến cứu hộ, cứu nạn, phòng chống cháy nổ và các loại tai nạn khác có thể xảy ra trong trường.
- Duy trì thường xuyên, nghiêm túc công tác thường trực, quản lí các hoạt động tập thể, ngoại khóa, ngày lễ, ngày thời tiết bất thường (mưa, giông sét, bão, rét…).
- Chủ động thường xuyên kiểm tra phương tiện chữa cháy trang bị; thiết bị thí nghiệm, hóa chất cung cấp hỏng hóc, hạn sử dụng. Phải có kế hoạch sửa chữa, bổ sung, thay kịp thời để đảm bảo cho việc phòng chống cháy nổ đạt hiệu cao. Khắc phục kịp thời sơ hở, thiếu sót, sai phạm  trong công tác PCCC, không để phát sinh nguyên nhân dẫn đến cháy, nổ. Có phương án khắc phục yếu tố nguy cơ gây tai nạn (nếu có), phương án dự phòng xử lý tai nạn, thương tích, cháy nổ.
- Tiến hành thu thập số liệu theo tuần, tháng, cung cấp số liệu để đưa vào thống kê y tế giám sát thương tích nhà trường (cán bộ y tế mở sổ theo dõi).
- Triển khai mô hình an toàn trường học: mô hình “an toàn cho học sinh tiểu học”, “an toàn từ nhà đến trường và từ trường về nhà”, “an toàn phòng chống cháy nổ”, “nơi làm việc an toàn”, dạy bơi và các mô hình an toàn khác.
- Kế hoạch phối hợp đoàn thể Công đoàn, Đội thiếu niên, Đoàn niên.
C. PHƯƠNG ÁN PHÒNG, CHỐNG XÂM HẠI VÀ TAI NẠN THƯƠNG TÍCH
I. CÁC LOẠI HÌNH TAI NẠN THƯƠNG TÍCH:
1. Tai nạn thương tích không có chủ định: Tai nạn thương tích không có chủ định thường xảy ra do sự vô ý hay không có sự chủ ý của những người bị tai nạn thương tích hoặc của những người khác. Các trường hợp thường gặp là tai nạn thương tích do giao thông như tai nạn ô tô, xe đạp, xe máy, người đi bộ, tàu hỏa, tàu thủy, máy bay; do bị ngã, lửa cháy, nghẹt thở, chết đuối, ngộ độc...
2. Tai nạn thương tích có chủ định: Loại hình tai nạn thương tích này gây nên do sự chủ ý của người bị tai nạn thương tích hay của cá nhân những người khác. Các trường hợp thường gặp là tự tử, giết người, bạo lực thành nhóm như chiến tranh, đánh nhau, hiếp dâm, hành hạ trẻ em, hành hạ người già, bạo lực trong trường học...
3. Nhận diện tai nạn thương tích và bị xâm hại:
3.1. Tai nạn giao thông: Là những trường hợp tai nạn xảy ra do sự va chạm bất ngờ, nằm ngoài ý muốn chủ quan của con người; chúng thường gây nên khi các đối tượng tham gia giao thông hoạt động trên đường giao thông công cộng, đường chuyên dùng hoặc ở các địa bàn giao thông công cộng khác... Do chủ quan vi phạm luật lệ giao thông hay do gặp phải các tình huống, sự cố đột ngột không kịp phòng tránh nên đã gây ra thiệt hại, thương tổn đến tính mạng và sức khỏe.
3.2. Bỏng: Là tổn thương một hoặc nhiều lớp tế bào da khi cơ thể tiếp xúc với chất lỏng nóng, chất rắn nóng, lửa. Các trường hợp tai nạn thương tích khác ở da do sự phát xạ của tia cực tím hoặc phóng xạ, điện, chất hóa học cũng như bị tổn thương phổi do bị khói xộc vào cũng được xem là những trường hợp bị bỏng.
3.3. Đuối nước: Là những trường hợp tai nạn thương tích xảy ra khi bị chìm trong chất lỏng như nước, xăng, dầu... dẫn đến ngạt thở do thiếu oxygen hoặc ngừng tim dẫn đến tử vong trong vòng 24 giờ phải cần đến sự chăm sóc y tế hay bị các biến chứng khác.
3.4. Điện giật: Là những trường hợp tai nạn thương tích do tiếp xúc trực tiếp với nguồn điện (hoặc sét đánh) dẫn đến bị thương hoặc tử vong.
3.5. Ngã: Là những trường hợp tai nạn thương tích do bị ngã, rơi từ trên cao xuống hoặc ngã trên cùng một mặt bằng.
3.7. Động vật cắn, đâm, húc: Gây nên chấn thương là những trường hợp tai nạn thương tích do các loại động vật cắn, húc hoặc đâm phải vào người.
3.8. Ngộ độc: Là những trường hợp hít phải, ăn vào, tiêm vào cơ thể các loại độc tố dẫn đến tử vong hoặc các loại ngộ độc khác cần đến sự chăm sóc y tế. Tai nạn thương tích do ngộ độc còn có thể do nguyên nhân ngộ độc thức ăn và ngộ độc bởi các chất độc khác.
3.9. Máy móc, công cụ lao động: Là những phương tiện, công cụ, vật dụng có thể gây nên những tai nạn thương tích khi tiếp xúc, vận hành hoặc do rơi, gãy, đổ dẫn đến các tổn thương thực thể hoặc tử vong.
3.10. Bạo lực: Là các hành động sử dụng vũ lực đánh đập người, nhóm người, các cộng đồng khác dẫn đến tai nạn thương tích, tử vong, tổn thương tinh thần, chậm phát triển.
3.11. Tự tử và có ý định tự tử: Tự tử là trường hợp có thể gây nên tai nạn thương tích như ngộ độc hoặc ngạt thở mà có đủ bằng chứng xác định tử vong do chính nạn nhân tự gây ra với mục đích đem lại cái chết cho chính bản thân họ. Có ý định tự tử là hành vi do tự làm thương tổn bản thân nhưng chưa gây tử vong mà có đủ bằng chứng nạn nhân định đem lại cái chết cho bản thân. Một dự định tự tử có thể dẫn đến thương tích hay không dẫn đến thương tích.
3.12. Xâm hại: Là hành vi gây tổn hại về thể chất, tình cảm, tâm lí, danh dự, nhân phẩm của trẻ dưới các hình thức bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục, mua bán, bỏ rơi, bỏ mặc và các hình thức khác.
II. CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÒNG, CHỐNG TAI NẠN THƯƠNG TÍCH
1. Phòng chống tai nạn thương tích có thể thực hiện được qua việc phòng ngừa bằng phương pháp chủ động hoặc thụ động:
- Phương pháp phòng ngừa chủ động: Mục đích là làm thay đổi hành vi của cá nhân cần được bảo vệ như yêu cầu mọi người phải thực hiện các nội quy về việc đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, thắt dây an toàn khi đi xe ô tô... Vì vậy, cá nhân cần thực hiện đúng các biện pháp phòng ngừa.
- Phương pháp phòng ngừa thụ động: là biện pháp có hiệu quả nhất trong kiểm soát tai nạn thương tích. Biện pháp này đòi hỏi nhà trường phải phát huy tác dụng phòng ngừa/ bảo vệ của các thiết bị, phương tiện đã được thiết kế để cá nhân tự động được bảo vệ. (Chẳng hạn như NT đã phân tuyến đường giao thông cho từng cổng để mỗi cá nhân đều được bảo vệ, không bị tai nạn thương tích do xe máy hoặc ô tô).
2. Các cấp độ dự phòng tai nạn thương tích: Căn cứ vào toàn bộ quá trình xảy ra tai nạn thương tích kể từ trước khi tiếp xúc, trong lúc tiếp xúc cho đến sau khi tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ; có thể phân chia thành ba cấp độ dự phòng:
2.1. Dự phòng cấp 1 (dự phòng trước khi tai nạn thương tích xảy ra):
- Mục đích: không để xảy ra tai nạn thương tích bằng cách loại bỏ các yếu tố nguy cơ hoặc không tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ gây nên tại nạn thương tích.
- Một số biện pháp: lắp đặt rào chắn quanh bể bơi, khóa chốt nước nóng ở cây nước, sử dụng các thiết bị an toàn khi chơi thể thao, khi làm việc...
2.2. Dự phòng cấp 2 (dự phòng trong khi tai nạn thương tích xảy ra):
- Mục đích: làm giảm mức độ nghiêm trọng của các thương tổn khi xảy ra tai nạn thương tích.
- Một số biện pháp: đội mũ bảo hiểm xe máy để phòng tránh chấn thương sọ não khi tai nạn giao thông xảy ra, khi làm việc ở độ cao phải thắt dây an toàn....
2.3. Dự phòng cấp 3 (dự phòng sau khi có tai nạn thương tích xảy ra):
- Mục đích: làm giảm thiểu hậu quả sau khi tai nạn thương tích xảy ra.
- Một số biện pháp: sơ cấp cứu đúng cách, đưa đến bệnh viện hoặc bác sĩ kịp thời, điều trị với hiệu quả tối đa để giảm thiểu hậu quả của tai nạn thương tích, sự tàn tật và tử vong cũng như các biện pháp phục hổi chức năng giúp hồi phục một cách tối đa các chức năng của cơ thể.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA XÂM HẠI, TAI NẠN THƯƠNG TÍCH TẠI TRƯỜNG HỌC:
1. Củng cố cơ sở vật chất của trường phòng chống té ngã. Cụ thể:
- Sân trường cần bằng phẳng và không bị trơn trượt.
- Cửa sổ, hành lang, cầu thang phải có tay vịn, lan can đủ chiều cao theo quy định.
- Bàn ghế hỏng, không chắc chắn phải được sửa chữa kịp thời.
- Dụng cụ thể dục thể thao phải chắc chắn, đảm bảo an toàn.
- Phân tuyến giao thông tại các cổng trường.
2. Phòng ngừa nguy cơ xâm hại trẻ em:
- Toàn thể CB, GV, NV, lao động và học sinh phải nghiêm túc thực hiện Quy tắc đạo đức nhà giáo, Quy tắc ứng xử trong trường học.
- Thường xuyên giáo dục, nhắc nhở, quán triệt trong các cuộc họp tổ, họp HĐGD về vấn đề bảo vệ trẻ, không xâm hại trẻ.
- Đối với HS tiểu học: Giáo dục cho trẻ kĩ năng tự bảo vệ bản thân; đi vệ sinh cần đi 2 bạn cùng giới, sau 5 phút không thấy trẻ vào lại lớp, GVBM cần đi tìm trẻ; không đi một mình vào các chỗ khuất kín, không tự ý đi ra khỏi cổng trường, không đi theo người lạ, không bị người lạ dụ dỗ dẫn đi. Cổng trường phải luôn đóng, khóa trong cả buổi học, bảo vệ có trách nhiệm không để học sinh ra khỏi trường trong buổi học (trừ khi CMHS xin phép).
3. Phòng ngừa đánh nhau, bạo lực trong trường học:
- Giáo dục ý thức cho các em không được gây gổ, đánh nhau trong và ngoài trường.
- Không cho các em mang đến trường các vật sắc nhọn nguy hiểm như dao, súng cao su và các hung khí…
- Xây dựng lớp tự quản, đoàn kết.
4. Phòng ngừa tai nạn giao thông:
- Trường phải có cổng, tường rào.
- Không cho ô tô đi vào sân trường. Trừ các trường hợp giao nguyên vật liệu, giao thiết bị, ga và những trường hợp được BLĐ cho phép, khi đó phải có lực lượng hướng dẫn xe để đảm bảo an toàn cho mọi người.
- Trong giờ ra chơi phải đóng cổng, không cho học sinh chạy ra đường chơi.
- Đề nghị có quan chức năng phải gắn biển báo trường học cho các loại phương tiện cơ giới ở khu vực gần trường học.
- Thường xuyên nhắc nhở CB, GV, NV, CMHS và học sinh thực hiện nghiêm Luật giao thông.
5. Phòng ngừa bỏng, nhiễm độc:
- Phòng học, phòng thí nghiệm và các phòng chức năng khác phải có nội quy hướng dẫn sử dụng an toàn hóa chất, an toàn điện cho học sinh.
- Học sinh không tự ý sử dụng nước nóng hoặc đốt lửa.
- Học sinh không được đến khu vực bếp.
- Quán triệt, nhắc nhở nhân viên nhà bếp tuân thủ đúng quy trình vận hành tủ cơm, bếp-bình ga, bếp điện, máy xay, máy thái…
6. Phòng ngừa đuối nước:
- Bể nước trong trường phải có nắp đậy an toàn; bể bơi phải có người trực trong thời gian giờ hành chính, ngoài giờ hành chính bảo vệ.
- Dạy bơi cứu đuối, dạy bơi phổ cập cho học sinh, khuyến khích học sinh học bơi trong hè.
- Khuyến cáo HS không chơi gần sông, suối, hồ, ao, biển khi không có người lớn đi cùng.
- Các buổi dã ngoại, ngoại khóa ở những nơi có bể bơi, sông, suối, hồ, ao, biển phải có phương án an toàn cho học sinh và người lớn đi cùng.
7. Phòng ngừa điện giật:
- Hệ thống điện trong lớp, trong trường phải an toàn: không để dây trần, dây điện hở, bảng điện để cao, có dán nhãn cảnh báo tại nơi có nguồn điện nguy hiểm.
- Dụng cụ, thiết bị điện ở phòng thí nghiệm phải đảm bảo an toàn trước khi cho học sinh thực hành.
- Nhắc nhở học sinh không nô đùa, chơi gần nguồn điện, đu bám vào dây điện hoặc nghịch các thiết bị điện.
8. Phòng ngừa ngộ độc thức ăn:
- Nước cho học sinh uống phải đảm bảo vệ sinh. Học sinh không được ăn uống thực phẩm trôi nổi, hàng rong, nhất là hàng rong trước cổng trường vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ngộ độc do không đảm bảo vệ sinh và không rõ ràng về nguồn gốc của thực phẩm.
- Bếp ăn và cantin trường phải tuân thủ các điều kiện và nguyên tắc về ATVSTP.
9. Phòng ngừa các tai nạn khác:
- Khi nhà trường cần sửa chữa, xây dựng, thi công, lắp đặt những hạng mục về CSVC, trang thiết bị cần bảo đảm an toàn tuyệt đối cho học sinh, CB, GV, NV và người thực hiện công việc. Có biển cảnh báo các khu vực đang sửa chữa, xây dựng, thi công, lắp đặt. GVCN, ban QS nhắc nhở học sinh thực hiện theo biển cảnh báo.
- Khi có giông lốc, sấm sét, mưa đá nghiêm cấm học sinh ra sân trường.
- Thường xuyên giáo dục học sinh những nguy cơ có thể gây tai nạn cho mình và người khác, như: chạy trên nền trơn, tung cát hoặc hất cát vào người khác, trêu nhau khi trên tay cầm vật nhọn (bút, thước kẻ, com pa…), tự ý lấy đồ vật ở trên cao hoặc dưới sâu…
IV. MỘT SỐ KĨ NĂNG XỬ LÝ TAI NẠN THƯƠNG TÍCH: Trong khi sơ cứu tại chỗ cần phân công người gọi cấp cứu 115 hoặc chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, tùy theo đánh giá mức độ hoặc tính chất của chấn thương.
1- Xử lý khi bạn chảy máu cam: Đặt người bệnh nằm ngửa, kê vật mềm vào cổ (hoặc ngửa đầu ra đằng sau), thở bằng miệng. Dùng bông, giấy sạch bịt lỗ mũi đang chảy máu cho đến khi máu ngừng chảy.
2- Xử lý khi bạn bong gân tổn thương dây chằng: Cởi giầy, tất chèn ép quanh vùng bị chấn thương, đắp khăn có bọc đá để làm bớt sưng và giảm đau. Quấn băng chắc cố định xung quanh phần khớp xương bị bong gân nhưng không được quấn chặt. Đưa đến cơ sở y tế ngay sau khi băng bó xong.
3- Sơ cứu ngạt thở, ngừng thở, ngừng tim (trường hợp điện giật, sét đánh, đuối nước, bỏng, ngã):
- Nếu do nguồn điện: phải ngắt cầu dao, rút phích điện, tuyệt đối không sờ vào người bị điện giật khi chưa tắt nguồn.
- Làm sạch, thông đường thở nạn nhân bằng cách dốc ngược đầu xuống thấp rồi lay mạnh kích thích gây nôn bớt nước trong dạ dày ra ngoài, móc dị vật (nếu có), ép lồng ngực để tháo nước ở đường hô hấp.
- Xoa bóp tim ngoài lồng ngực, hô hấp nhân tạo khoảng 2 tiếng.
- Dùng 2 tay ép lồng ngực ngoài tim, ép 100 lần /1 phút, tần suất ép tim 15 lần kết hợp 2 lần thổi ngạt.
4- Sơ cứu chấn thương mắt:
- Dị vật lọt vào mắt: dùng nước sôi để nguội hoặc nước muối sinh lý nhỏ nhiều vào mắt bị thương để dị vật trôi ra. Có thể dùng tăm bông hoặc bông sạch gạt nhẹ dị vật ra khỏi mắt.
- Mắt bị dập, va chạm: lấy vải sạch nhúng vào nước lạnh/ nước đá vắt khô đắp lên mắt 30 phút.
- Mắt bị dị vật xuyên qua: Đắp gạt sạch lên cả 2 mắt, băng nhẹ nhàng 2 mắt rồi đưa đến bệnh viện.
5- Sơ cấp cứu trường hợp bị bỏng:
- Tách đối tượng khỏi nguồn gây bỏng.
- Ngâm chỗ bỏng vào nước mát, sạch hoặc để chỗ bỏng dưới vòi nước đang chảy.
 - Cởi bỏ quần áo trước khi phần bị bỏng sưng lên. Chú ý dùng kéo cắt bỏ quần áo trẻ nếu quần áo dính vào vết bỏng. Không được lấy bất cứ vật gì bám trên vết bỏng.
- Băng nhẹ vùng bị bỏng bằng vai, băng hay gạc sạch, tránh làm vỡ nốt phồng, không dùng băng dính để băng vết bỏng.
6- Sơ cấp cứu ngộ độc thực phẩm, hóa chất:
- Xử lý ngộ độc thực phẩm cần gây nôn càng nhiều càng tốt và cho uống nước đường (hay nước chè đường).
- Xử lý ngộ độc hóa chất, thuốc trừ sâu:
+ Không được gây nôn nếu trẻ uống nhầm phải hóa chất (axit, kiềm) vì có thể gây bỏng thực quản.
+ Uống nhầm thuốc trừ sâu thì gây nôn càng nhiều càng tốt
+ Ngộ độc qua da cần rửa tay xà phòng với nhiều nước
+ Chuyển ngay đến cơ sở y tế trong vòng 6 giờ kể từ khi tiếp xúc với chất độc.
7- Sơ cứu ngất xỉu:
- Bảo đảm cho bệnh nhân thở nhiều không khí trong lành, nếu cần phải mở cửa sổ ra.
- Khi bệnh nhân tỉnh lại, trấn tĩnh và giúp bệnh nhân ngồi dậy từ từ.
- Tìm xem bệnh nhân còn có bị thương tích nào do bị ngã gây ra không và điều trị cho bệnh nhân. Nếu bệnh nhân hồi tỉnh lại nhanh, hãy kiểm tra nhịp thở và mạch đập của bệnh nhân, chuẩn bị hô hấp nhân tạo nếu thấy cần thiết. Đặt bệnh nhân ở tư thế dễ hồi sức. Nếu bệnh nhân bắt đầu cảm thấy muốn ngất xỉu trở lại, hãy đặt đầu bệnh nhân giữa 2 đầu gối họ và bảo họ hít sâu vào.
8- Sơ cứu cầm máu vết thương:
- Nâng cao phần đầu bị thương lên.
- Dùng khăn sạch (hoặc dùng tay nếu không có khăn) ấn chặt ngay vào vết thương. Giữ chặt cho đến khi máu ngừng chảy.
- Nếu máu chảy không cầm được khi ấn chặt vào vết thương hoặc nếu nạn nhân đang mất nhiều máu:
+ Ấn chặt vào vết thương.
+ Giữ cho phần bị thương giơ cao lên, càng cao càng tốt.
+ Buộc ga rô tay hoặc chân, càng gần chỗ vết thương càng tốt. Xiết chặt vừa đủ làm máu cầm lại. Buộc ga rô bằng một cái khăn gấp lại hoặc dây lưng rộng, không dùng dây thừng mảnh hoặc dây thép.
+ Gọi cấp cứu hoặc chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế.
9- Xử lý khi bị ong đốt:
- Rút kim châm của ong.
- Chấm vết đốt bằng dung dịch ammoniac (nước tiểu) hoặc dung dịch kiềm.
- Nếu ngạt thở cho mở khí quản.
10- Xử lý khi bị rắn cắn:
- Đặt ga rô trên chỗ rắn cắn không quá chặt, không để ga rô không quá 30 phút.
- Rạch nhẹ da ở vết rắn cắn, nặn máu hoặc hút máu bằng ống giác..., rửa vết thương bằng dung dịch KMnO4 1%.
11- Xử lý vết thương do động vật cắn:
- Cố gắng cầm máu lại. Giảm tối đa nguy cơ bị nhiễm trùng.
- Vết cắn của động vật khiến da bị rách sâu cần được bác sĩ xem xét.
- Đối với vết cắn nông: Rửa sạch vết thương bằng xà bông và nước ấm. Lau khô vết thương. Khuyên nạn nhân nên đi khám bác sĩ.
12- Xử lý vết rách da hoặc trầy xước:
- Nếu có chảy máu, trước tiên hãy dùng một chiếc khăn sạch ấn chặt vào vết thường cho đến khi máu hết chảy (khoảng từ 3 - 15 phút). Rửa sạch vết thương dưới vòi nước ấm và thấm nhẹ cho khô.
- Nếu vết thương bị dính bụi bẩn hoặc do động vật cào,phải rửa bằng nước và xát nhẹ với xà phòng. Nếu da bị rách, bôi một lớp mỏng mỡ kháng sinh thông thường (như Neosporin hoặc Bacitracin), sau đó che vết thường bằng băng hoặc băng dính. Nếu da bị lóc một mảng lớn, phải gói nó vào một mảnh vải sạch, ẩm, cho vào túi và đặt lên miếng đá lạnh, bác sĩ có thể khâu lại chỗ da đó.
- Nếu vết thương có vẻ có mủ hoặc bị sưng, nề hay đỏ, thì cần đưa đến ngay bác sĩ để xử lý nhiễm trùng. Sau khi vết thương đã liền, bôi kem chống nắng có chỉ số 30 cho đến khi nó mờ đi, vì da mới liền dễ bị bắt nắng, khiến cho sẹo lộ rõ hơn.
13-Xử lý khi bị hóc xương, dị vật:
- Khi có dấu hiệu hóc xương cần lập tức ngừng nuốt. Đồng thời cố gắng nôn ọe ra càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không móc họng. Nếu xác định hóc xương nhỏ, có thể ngậm một vài viên vitamin C. Các trường hợp còn lại nên gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện.
- Khi bị hóc dị vật: Không cố móc dị vật ra. Nếu trẻ vẫn hồng hào, không khó thở, vẫn khóc được thì giữ nguyên tư thế ngồi, nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện. Nếu trẻ tím tái, khó thở, không khóc được, không nói được cần gọi xe cấp cứu, cần tiến hành thủ thuật can thiệp trong thời gian đợi xe tới.
+ Trường hợp trẻ còn tỉnh: để cho trẻ đứng. Người sơ cứu đứng phía sau hoặc quỳ gối, choàng 2 tây ra phía trước ngang thắt lưng. Một tay nắm thành nắm đấm, một tay chồng lên tay còn lại, đặt vào vị trí vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên 5 cái thật mạnh liên tiếp. Nếu dị vật chưa ra thì lặp lại thêm 6-10 lần.
+ Trường hợp trẻ bất tỉnh: đặt trẻ nằm ngửa. Người sơ cứu quỳ gối, tựa 2 chân lên 2 đùi trẻ. Năm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào xương ức của trẻ. Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp. Nếu trẻ hôn mê thì trước tiên phải hà hơi thổi ngạt 2 cái. Nếu dị vật vẫn chưa ra và trẻ vẫn chưa thở được thì kết hợp vừa hà hơi thổi ngạt vừa dùng tay ấn, cho đến khi dị vật văng ra hoặc bệnh nhân khóc, thở được và hồng hào hơn.
14- Xử lý khi bị dằm, đinh hoặc mảnh thủy tinh đâm:
- Dùng xà phòng và nước để rửa quanh chỗ dằm đâm. Dùng cồn lau sạch một chiếc nhíp và nhẹ nhàng rút cái dằm ra. Rửa lại một lần nữa.
- Nếu dằm cứng và khó lấy, hãy để nguyên một ngày xem liệu nó có tự ra không.
- Nếu giẫm phải mảnh thủy tinh hoặc đinh và không thể dễ dàng lấy ra được, thì dùng khăn sạch quấn nhẹ chỗ bị thương và tới ngay cơ sở y tế. Hỏi bác sĩ xem có cần chụp phim không cho dù nghĩ rằng mảnh thủy tinh đã bật ra ngoài; việc chụp phim sẽ phát hiện ra những mảnh vụn có thể dẫn tới nhiễm trùng. Nếu dằm không ra sau vài ngày khiến bị đau, chỗ dằm đâm bị đỏ hoặc có mủ, phải đến gặp bác sĩ để lấy nó ra một cách an toàn.
VI. QUY TRÌNH, NGUYÊN TẮC XỬ LÍ KHI XẢY RA TAI NẠN THƯƠNG TÍCH
1. Quy trình xử lí khi phát hiện tai nạn thương tích:
- Báo cán bộ y tế, GVCN (nếu là HS), BLĐ nhà trường và gọi cấp cứu 115 (nếu cần).
- Tiến hành ngay việc sơ, cấp cứu tại chỗ.
- Chuyển đến bệnh viện (nếu cần).
2. Nguyên tắc xử lí khi có tai nạn thương tích: Can thiệp kịp thời, khẩn trương, đúng quy trình, đúng chuyên môn y tế để giảm thiểu thiệt hại.
D. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Thành lập Ban Chỉ đạo cấp trường (có Quyết định kèm theo-đ/c Huệ soạn thảo).
2. Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện; Lập pano cảnh báo nguy cơ mất an toàn.
3. Các đ/c PHT và các tổ chức, đoàn thể căn cứ Kế hoạch thực hiện theo chức năng nhiệm vụ.
4. Các tổ đưa nội dung vào thực hiện trong năm học, triển khai đến cho GVCN, GVBM của tổ thực hiện nghiêm túc.
5. Giáo viên chủ nhiệm: Tổ chức cho học sinh học tập và kí cam kết; yêu cầu học sinh thực hiện nghiêm túc theo Kế hoạch; phổ biến Kế hoạch cho CMHS biết và phối hợp thực hiện.
Trên kế hoạch công tác xây dựng trường học an toàn, phương án phòng, chống xâm hại, tai nạn thương tích năm học 2020-2021 của trường TH, THCS &THPT Văn Lang. Nhà trường yêu cầu giáo viên, nhân viên, học sinh toàn trường thực hiện nghiêm túc, mang lại sự an toàn tuyệt đối cho học sinh và CB, GV, NV, người lao động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nhà trường.